Zaległy podatek od nieruchomości potrafi spędzić sen z powiek – zwłaszcza gdy nie do końca wiemy, co nas czeka. Czy grozi nam komornik? Jakie odsetki doliczy urząd? A może da się to jeszcze jakoś naprawić? Podpowiadamy, co zrobić, gdy pojawi się zaległość, jakie kary mogą nas spotkać oraz jak wyjść z kłopotów bez zbędnego stresu.
Podatek od nieruchomości to danina, której raczej nie unikniemy, jeśli mamy w Polsce dom, mieszkanie, działkę albo prowadzimy działalność na jakimś gruncie czy w budynku. Płacą go zarówno osoby fizyczne, jak i firmy – wystarczy, że jesteś właścicielem, użytkownikiem wieczystym albo nawet „tylko” posiadaczem bez formalnych dokumentów.
Obowiązek podatkowy pojawia się z początkiem miesiąca po nabyciu nieruchomości. Przykład? Kupujesz mieszkanie w kwietniu – podatkiem obejmują cię od maja. Jeśli jednak wybudujesz dom, urząd zainteresuje się tobą dopiero od 1 stycznia roku następującego po zakończeniu budowy.
Co ważne, jeśli masz nieruchomość na spółkę cywilną, podatnikami są jej wspólnicy, a nie sama spółka. No i pamiętaj: jeśli jesteś współwłaścicielem, urząd może zażądać całej kwoty podatku od ciebie, bez oglądania się na pozostałych. Są też wyjątki: zabytki, budynki gospodarcze rolników czy tereny parków narodowych mogą być zwolnione z podatku, ale na jasno określonych zasadach.
Podatek od nieruchomości, choć płacony lokalnie, rządzi się zasadami ogólnopolskimi i terminów trzeba pilnować jak oka w głowie. Dla osób fizycznych (czyli większości właścicieli mieszkań, domów oraz działek) rok podatkowy dzieli się na cztery raty. Każdą z nich trzeba zapłacić:
Jeśli jednak Twój podatek za cały rok nie przekracza 100 zł, masz trochę łatwiej – wtedy płacisz całość od razu, najpóźniej do 15 marca.
Jak to wygląda w praktyce? Po zakupie nieruchomości, urząd gminy lub miasta przysyła Ci decyzję z wyliczeniem podatku. I uwaga – obowiązek zapłaty masz nawet, jeśli decyzja przyjdzie później niż planowany termin pierwszej raty. Liczy się data powstania obowiązku, a nie to, kiedy dostaniesz pismo. W przypadku firm i jednostek organizacyjnych zasady są trochę inne – oni płacą co miesiąc, do 15. dnia każdego miesiąca (za styczeń wyjątkowo do 31 stycznia).
Pamiętaj też, że nawet jeśli coś się zmieni w ciągu roku (na przykład sprzedaż części działki albo zmiana przeznaczenia budynku), podatek trzeba będzie skorygować i zapłacić zgodnie z nowymi okolicznościami.
Zaległość w podatku od nieruchomości może się pojawić szybciej, niż myślisz – i wcale nie zawsze z powodu zwykłego „zapomniałem zapłacić”. Oto najczęstsze przyczyny:
Kupiłeś działkę albo odziedziczyłeś mieszkanie? Jeśli nie zgłosisz tego faktu w odpowiednim czasie do urzędu (masz na to 14 dni od zmiany), urząd i tak kiedyś cię „namierzy” – a wtedy naliczy zaległy podatek i odsetki.
Czasem gmina wysyła decyzję podatkową z opóźnieniem. Niestety, to nie oznacza, że nie musisz płacić. Nawet jeśli pismo przyjdzie kilka miesięcy później, obowiązek powstał wcześniej, a ty musisz uregulować zaległość.
Źle podane dane o powierzchni użytkowej budynku albo niezgłoszenie zmiany przeznaczenia gruntu? Takie „drobiazgi” mogą sprawić, że urząd naliczy podatek wyższy, niż zapłaciłeś i powstanie niedopłata.
Czasem życie po prostu daje w kość. Nagłe wydatki, utrata pracy czy inne problemy mogą spowodować, że zapomnimy o podatkach lub świadomie odłożymy je „na potem”.
Bywa i tak, że ktoś korzystał z ulgi (np. z tytułu zabytku), ale w międzyczasie zmieniło się przeznaczenie budynku albo sposób jego użytkowania. Jeśli nie zgłosisz tego urzędowi, mogą się pojawić zaległości do nadrobienia.
Podsumowując, zaległy podatek to nie zawsze kwestia złej woli. Czasem to efekt nieporozumienia, braku wiedzy lub po prostu życiowego zamieszania. Ale urząd skarbowy – jak to urząd – i tak upomni się o swoje.
Podatek od nieruchomości nie przedawnia się od razu – urząd ma na jego ściągnięcie aż 5 lat, licząc od końca roku, w którym minął termin płatności. Przykład: jeśli nie zapłacisz raty z września 2019 roku, przedawnienie nastąpi dopiero z końcem 2024 roku. Od stycznia 2025 urząd nie będzie mógł już skutecznie dochodzić tej należności.
Uważaj jednak – bieg przedawnienia może zostać przerwany, np. jeśli urząd zacznie postępowanie egzekucyjne albo przyjmie Twój wniosek o rozłożenie płatności na raty. Wtedy pięć lat liczy się na nowo. W praktyce zaległości mogą ciągnąć się latami, jeśli urząd odpowiednio szybko podejmie działania. Dlatego lepiej samodzielnie sprawdzać swoje rozliczenia, zanim fiskus się o nie upomni.
Jeśli masz zaległość w podatku od nieruchomości, urząd nie zostawi tego bez reakcji. Niestety, zignorowanie problemu może sporo kosztować – nie tylko finansowo, ale i nerwowo. Sprawdź, co może Cię czekać:
Na start doliczane są odsetki za zwłokę. Ich wysokość jest zmienna i ustalana przez Ministra Finansów, ale jedno jest pewne: im dłużej zwlekasz, tym więcej będziesz musiał dopłacić. Co ważne, urząd nie musi cię wcześniej informować o tym, że nalicza odsetki – one rosną automatycznie.
Jeśli nie zapłacisz podatku w terminie, możesz spodziewać się upomnienia. To oficjalne pismo, w którym urząd wzywa cię do uregulowania długu w określonym czasie (zwykle 7 dni od otrzymania pisma). Za samo wysłanie upomnienia doliczana jest dodatkowa opłata – kilkanaście złotych więcej do zapłaty.
Gdy mimo upomnienia nadal nie zapłacisz, urząd może skierować sprawę do egzekucji. A to już poważniejsza sprawa. Egzekucja może przybrać różne formy:
I uwaga – koszty egzekucji obciążają ciebie jako dłużnika. Oznacza to, że do pierwotnego długu dojdą kolejne opłaty i prowizje.
Im szybciej zareagujesz na zaległość, tym mniejsze będą konsekwencje. Najgorsze, co możesz zrobić, to liczyć, że „może się jakoś rozejdzie”. Urząd skarbowy prędzej czy później upomni się o swoje – a im później, tym drożej.
Najprościej sprawdzisz to w swoim urzędzie gminy lub miasta – wystarczy telefon, mail lub osobista wizyta. Wydział podatków i opłat lokalnych ma dostęp do twoich rozliczeń, więc szybko potwierdzi, czy nie masz zaległości. Przygotuj dane swojej nieruchomości (adres lub numer działki) oraz numer PESEL albo NIP – dzięki temu wszystko pójdzie sprawniej.
Jeśli chcesz załatwić sprawę bez wychodzenia z domu, możesz skorzystać z ePUAP-u lub systemów online niektórych urzędów. Wystarczy profil zaufany, aby wysłać zapytanie albo – w wybranych gminach – sprawdzić stan rozliczeń przez internet. Regularna kontrola statusu podatkowego to dobry nawyk. Pozwala uniknąć przykrych niespodzianek i narastających kosztów.
Jeśli masz zaległość, najlepiej działać szybko. Najprostszym rozwiązaniem jest jednorazowa spłata całości zadłużenia – możesz to zrobić tradycyjnym przelewem na konto urzędu albo osobiście w kasie. W wielu gminach działa też opcja płatności online, dzięki której uregulujesz podatek bez wychodzenia z domu. Dane do przelewu znajdziesz na decyzji podatkowej albo na stronie internetowej urzędu. Gdy nie jesteś w stanie zapłacić wszystkiego od razu, masz kilka opcji. Możesz złożyć wniosek o
Każdą z tych form trzeba jednak odpowiednio uargumentować i udokumentować, a urząd rozpatruje takie wnioski indywidualnie. Warto spróbować, bo w wielu przypadkach to pozwala uniknąć egzekucji oraz dodatkowych kosztów.
Choć zaległość podatkowa brzmi groźnie, w niektórych sytuacjach można złagodzić konsekwencje albo nawet ich uniknąć. Jeśli masz problemy finansowe, warto jak najszybciej złożyć wniosek o ulgę – na przykład o rozłożenie płatności na raty, odroczenie terminu lub częściowe umorzenie długu. Urząd może przychylić się do twojej prośby, zwłaszcza jeśli udowodnisz, że sytuacja życiowa rzeczywiście cię do tego zmusza.
Drugim rozwiązaniem jest czynny żal – procedura znana głównie w podatkach skarbowych, ale w przypadku samorządowych (takich jak podatek od nieruchomości) też może pomóc. Polega na tym, że sam zgłaszasz urzędowi swoją zaległość zanim zostanie wszczęte postępowanie egzekucyjne. Do czynnego żalu warto dołączyć informację o tym, że chcesz uregulować należność i najlepiej od razu zaproponować spłatę lub poprosić o ulgę. To pokazuje dobrą wolę i często działa na Twoją korzyść.
Chwilówka na spłatę zaległego podatku? To rozwiązanie, które może się sprawdzić, ale tylko w bardzo konkretnych sytuacjach. Jeśli masz pewność, że w krótkim czasie (np. za dwa tygodnie, gdy wpłynie twoje wynagrodzenie) odzyskasz płynność finansową i będziesz w stanie oddać całą pożyczkę w terminie, chwilówka może pomóc uniknąć odsetek, upomnień czy kosztownej egzekucji. Zwłaszcza jeśli skorzystasz z pierwszej pożyczki RRSO 0% (w Vivigo w ramach pierwszej pożyczki można pożyczyć do 4000 zł na 61 dni RRSO 0%),
Trzeba jednak działać ostrożnie. Jeśli nie masz 100% pewności, że spłacisz ją w terminie, lepiej najpierw spróbować negocjacji z urzędem.
.svg){kind=logo}
