Zakupy ratalne są obecnie jedną z najpopularniejszych form finansowania produktów i usług. Dzięki niej możesz kupić upragniony sprzęt, meble czy nowoczesny smartfon bez konieczności posiadania w kieszeni gotówki. Dziś wyjaśnimy, jak w praktyce działają zakupy ratalne. Podpowiemy również, czy kupno na raty wymaga posiadania zdolności kredytowej i czy raty bez BIK są możliwe.
“Raty 0% – sposób na tańsze zakupy”
“Do 20 rat 0% bez prowizji i bez oprocentowania”
“Tylko do końca miesiąca – raty z RRSO 0%”
Sklepy regularnie kuszą potencjalnych klientów możliwością zakupów ratalnych na atrakcyjnych warunkach.
Warto jednak pamiętać, że kupując na raty, nie zawierasz umowy ze sklepem, lecz z bankiem. Zakupy ratalne to nic innego jak kredyt ratalny (rodzaj kredytu konsumenckiego) przeznaczony na zakup określonych produktów czy usług.
Jako że zakupy ratalne są rodzajem kredytu bankowego, wymagają posiadania zdolności kredytowej, czyli zdolności do terminowej spłaty rat kredytu wraz z ewentualnymi odsetkami oraz innymi jego kosztami.
Obowiązek oceny zdolności kredytowej wnioskujących nakłada na instytucje finansowe Ustawa o kredycie konsumenckim. Zgodnie z Art. 9 ust. 1-2 tej ustawy:
1. Kredytodawca przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki jest zobowiązany do dokonania oceny zdolności kredytowej konsumenta.
2. Ocena zdolności kredytowej dokonywana jest na podstawie informacji uzyskanych od konsumenta lub na podstawie informacji pozyskanych z odpowiednich baz danych lub zbiorów danych kredytodawcy.
Jako odpowiednie bazy rozumie się przede wszystkim: Biuro Informacji Kredytowej oraz Biura Informacji Gospodarczej np.: KRD, InfoMonitor, czy ERIF.
Przed podjęciem decyzji o udzieleniu kredytu (w praktyce – zgody na zakup na raty), kredytodawca przeanalizuje więc twoją zdolność kredytową.
Jeżeli kredytodawcą jest bank lub inna instytucja ustawowo upoważniona do udzielania kredytów, ocena zdolności kredytowej dokonywana jest zgodnie z art. 70 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe oraz innymi regulacjami obowiązującymi te podmioty.
W praktyce każda instytucja finansowa stosuje własne procedury weryfikacji zdolności kredytowej. To, jakie dokumenty będą potrzebne, zależy przede wszystkim od wartości zakupów ratalnych oraz zasad stosowanych przez kredytodawcę.
● W przypadku zakupów opiewających na niewielkie kwoty (do kilku tysięcy złotych) często wystarczy jedynie oświadczenie kredytobiorcy o wysokości i źródle dochodów (opcjonalnie – także wyciąg z rachunku bankowego).
● W przypadku wyższych kwot niezbędne jest z reguły dostarczenie dokumentów dochodowych, np. zaświadczenia od pracodawcy czy rocznego zeznania podatkowego PIT.
Niemal wszystkie zakupy ratalne są formą kredytu bankowego. Bez względu na to, czy chcesz kupić na raty meble, sprzęt AGD, RTV czy laptop, przed podjęciem decyzji kredytodawca jest zobowiązany sprawdzić twoją zdolność kredytową i zweryfikować twoje dane w Biurze Informacji Kredytowej.
Ważne: obowiązek weryfikacji danych w BIK-u spoczywa na instytucjach finansowych współpracujących z BIK-iem: bankach, SKOK-ach czy pozabankowych instytucjach finansowych. Jeśli dostawcą rat jest inny podmiot: operator telefonii komórkowej czy ubezpieczyciel, który rozkłada płatność polisy na raty, nie ma on obowiązku weryfikacji BIK.
Jeśli zdecydujesz się na kupno smartfona w markecie lub sklepie z asortymentem RTV, rat udzieli ci bank. Przed wydaniem decyzji zweryfikuje twoją zdolność kredytową i sprawdzi dane w bazach BIK i BIG.
Uwaga! Operatorzy telefonii komórkowej nie współpracują z BIK-iem. Nie weryfikują więc historii kredytowej w tej instytucji.
Czy osoba zadłużona może wziąć na raty sprzęt? To zależy. Zadłużenie możemy rozumieć zarówno jako potężne długi, które spowodowały egzekucję komorniczą, kiepską historię kredytową w BIK i wpisy do baz BIK, jak również jako niespłaconą ratę kredytu hipotecznego czy dług względem organów podatkowych.
Co do zasady – zakupy ratalne nie są dostępne dla osób zadłużonych. Jeśli jednak opóźnienie w spłacie wynosi kilka dni lub kwota długu jest niewielka, szanse na pozytywną decyzję mogą być wyższe.
Możliwość zakupu mebli na raty oferuje obecnie większość sklepów działających stacjonarnie i online: począwszy od niewielkich lokalnych salonów aż po duże sieciowe sklepy. Zdecydowana większość z nich weryfikuje dane kupujących w bazach BIK i BIG.
Wyjątkiem są jedynie te, oferujące własne systemy ratalne. Pozostają one jednak w zdecydowanej mniejszości.
Instytucje finansowe udzielające kredytów ratalnych są zobowiązane do regularnego przekazywania BIK-owi informacji o udzielanych, spłacanych i zamkniętych zobowiązaniach. Jeśli kupisz na raty sprzęt RTV, laptop czy meble, już w momencie zawarcia umowy taka informacja trafi do BIK-u. Rejestr odnotuje także każdą terminową i opóźnioną spłatę raty oraz całkowitą spłatę kredytu.
Odnotowywana przez BIK historia spłat rat wpływa na historię kredytową, a co za tym idzie, także na zdolność kredytową i szanse na uzyskanie kolejnego kredytu. Terminowa spłata rat jest jednym z najlepszych sposobów na budowanie pozytywnej historii kredytowej.
Alternatywą dla zakupów na raty może być szybka pozabankowa pożyczka online. Dlaczego warto po nią sięgnąć?
